Hòa ước Bắc Kinh đẩy quân đội Pháp vào hoàn cảnh nhàn rỗi – Phó Đô đốc Charner nhận lệnh của Hoàng Đế chỉ huy cuộc viễn chinh Nam Kỳ - các lực lượng viễn chinh chỉnh đốn, rời khỏi Trung Quốc và đổ bộ vào Sài Gòn những ngày đầu tháng hai năm 1861.
Nam Kỳ Viễn Chinh Ký 1861 có thể coi là cuốn ký sự chiến trường, được viết bởi tác giả Léopold Pallu - Đại úy hải quân Pháp trực tiếp tham gia vào cuộc xâm lược của thực dân Pháp tại Nam kỳ, thời kỳ đó.
Là người trong cuộc nên tác giả có những tường thuật chi tiết sự tương quan giữa quân đội Pháp và quân đội nhà Nguyễn, mưu đồ của thực dân Pháp, tình hình xã hội - kinh tế - quân sự của nhà Nguyễn; đồng thời phản ánh phần nào cuộc kháng chiến quật cường của người dân Nam kỳ chống lại tư tưởng chủ hàng, chủ hòa của triều đình và trước sức mạnh quân sự của giặc xâm lăng.
Cuốn sách được viết ra dưới giác độ của một sĩ quan thực dân nên chắc chắn có sự thiên lệch, đó là điều cần cân nhắc kỹ càng khi đọc sách này.
Cuộc xâm lược đã lùi xa hàng trăm năm. Sự thật trắng đen đã rõ.
Cuốn sách này chỉ là tài liệu tham khảo từ một phía nhưng chắc chắn sẽ có ích cho những người nghiên cứu sâu về thời kỳ đầu khi thực dân Pháp mưu đồ xâm lược nước ta.
