Cuộc phiêu lưu kỳ thú của các Rơ na

Cáo Renard (viết theo kiểu cổ là Renart, phiên âm tiếng Việt là Rơ-na) là một nhân vật hết sức quen thuộc trong văn học dân gian châu Âu, từ trẻ em đến người lớn ai ai cũng biết. Bản thân từ “Renard”, ngày xưa là tên riêng của một con cáo cụ thể trong văn học, ngày nay đã trở thành danh từ chung ở Pháp với nghĩa là “cáo”.

Có rất nhiều mẩu chuyện về cáo Renard của các tác giả khuyết danh được lưu truyền từ thời Trung cổ và được tập hợp lại thành tiểu thuyết dưói dạng thơ từ thế kỷ XII-XIII, vói tổng cộng đến 80 nghìn câu thơ, chia thành 30 truyện nhỏ. Các nhà văn sau đó có viết lại nhiều lần, tạo nên nhiều phiên bản khác nhau, trong đó có phiên bản “Reineker Fuchs” của đại thi hào người Đức Johann Wolfgang von Goethe xuất bản năm 1794 Trong các phiên bản khác nhau từ trước đến nay, phiên bản của nhà văn Jeanne Leroy-Allais và họa sĩ nổi tiếng Benjamin Rabier mà chúng tôi dịch ra tiếng Việt đặc biệt thú vị ỏ chỗ nó tương đối đầy đủ (24 chương) cùng hơn 300 tranh minh họa rất đẹp, hấp dẫn vói cả trẻ em và ngưòi lớn. Bối cảnh của truyện là châu Âu thòi Trung cổ, vói những người nông dân và những con thú như: vua sư tử Noble, chó sói Ysengrin, gấu Brun, mèo Tybert, gà trống Chanteclair quạ Tiercelin, v.v... Mỗi con vật đều có tính cách đặc trưng của nó. Tính cách của cáo Renard là rất mưu mẹo, luôn nghĩ ra các trò để chế nhạo hoặc lừa phỉnh những ngưòi nông dân và các con vật khác, tuy nó cũng bị lừa lại và bị những kẻ to khỏe hơn như là chó sói đối xử tệ. Đây là truyện thích hợp cho trẻ em, nhưng “Những chuyện phiêu lưu của cáo Rơ-na” chứa đựng rất nhiều triết lý sâu xa cho cả ngưòi lớn, và câu chuyện về thế giới loài vật trong truyện chính là câu chuyện ngụ ngôn về giới loài người. Xin trân trọng giói thiệu cùng bạn đọc viên ngọc quý báu này của kho tàng văn học dân gian thế giới.