Nhạc Phi diễn nghĩa ra đời vào triều Thanh, tái hiện chân dung Nhạc Phi, người anh hùng dân tộc Trung Quốc, đem đến cái nhìn khách quan về nhân vật lịch sử có thật này. Tác phẩm dựng lại bối cảnh suy vi nhà Nam Tống (1127 - 1279), hết lần này đến lần khác phải đối phó với mưu đồ bành trướng của giặc Kim. Qua đó khắc họa nội tình rối ren, quân thần bất nhất của triều đại vua Tống Cao Tông. Với cái nhìn giãn cách mang tính sử thi, hình tượng trung tâm trong tác phẩm, người anh hùng Nhạc Phi hiện lên đầy uy dũng, oai phong lẫm liệt, cuối cùng đã chết vì sự thỏa hiệp hèn mạt của triều đình.
Nhạc Phi đã lập nhiều công lao hiển hách, cầm quân đánh thắng 126 trận, không ít lần can gián nhà vua, và đưa ra những mưu lược để quét sạch quân thù. Sức mạnh của Nhạc Phi lại khiến triều đình ghen ghét, gán cho ông mưu đồ phản nghịch; do đó, dù là công thần, Nhạc Phi vẫn không được sủng ái.
Năm Thiệu Hưng thứ 10 (1140), trong một trận quyết chiến, Nhạc Phi đang cầm chắc phần thắng; nhưng vua Tống Cao Tông đã hèn hạ đem thắng lợi của vị tướng tài ba làm vốn xin hòa, đồng ý điều kiện giết chết Nhạc Phi, diệt trừ hậu họa. “Công lao 10 năm đã bị phá hỏng trong một buổi”, cái chết của Nhạc Phi là một trong những oan khiên bậc nhất trong lịch sử Trung Hoa.
