Sử thi huyền thoại Đông Tây

Tập sách này giới thiệu một số sử thi huyền thoại chọn lọc từ di sản văn hoá của nhiều dân tộc sống ở những kinh độ và vĩ độ rất xa nhau: từ Thái Bình Dương sang lục địa châu Phi, từ biển Bantich miền Bắc châu Âu đến dãy núi Anđet ở Nam Châu Mỹ... Có những nền văn minh nay đã lụi tàn, có những dân tộc giờ đứng ở hàng đầu bản đồ địa chính trị thế giới. Thời tiền sử dĩ nhiên họ chưa hề biết đến nhau, mà lạ thay và kỳ diệu thay, truyền thuyết và huyền thoại của họ lại có nhiều điểm tương đồng như từng hẹn ước.

Với sự phát triển của khoa học và công nghệ, quyền năng của con người ngày nay lớn hơn xưa cả ngàn vạn lần. Con người ngày càng có điều kiện giải thích đúng tự nhiên, hiểu thấu đáo hơn các hiện tượng của trời đất để chế ngự, lợi dụng hoặc tránh né chúng. Con người ngày càng hiểu thấu hơn những điều bí ẩn nhất trong cấu tạo cơ thể và cuộc sống tâm linh của chính mình. Con người ngày nay không còn tin ở cách giải thích thế giới theo huyền thoại hay thông qua những lời ngợi khen rừng rực cảm hứng nơi anh hùng ca để tìm hiểu bản thân như ngày trước. Tuy nhiên, cho dù khoa học nghiên cứu quá khứ có hoàn thiện và chuẩn xác đến bao nhiêu, vẫn không vì thế mà sử thi huyền thoại giảm bớt sức hấp dẫn. Chúng vẫn làm, sẽ còn làm cho chúng ta say mê không chỉ bởi chất nên thơ trong ấy, mà còn vì truyền thuyết, huyền thoại mà chứa nhiều đặt trưng khá chuẩn xác của thời đại đã sản sinh ra chúng. Nó thoả mãn nhu cầu bản tính của con người khát khao tìm về quá khứ.

Sử thi huyền thoại Đông Tây cực kỳ đa dạng cả về nội dung, triết lý, ý nghĩa, hình thức, cấu trúc, phương pháp biểu hiện... Đa dạng như loài người. Chỉ ít cũng đa dạng như các nền văn hoá khác nhau trên trái đất. Mà con người, cũng như các nền văn hóa họ tạo lập nên, lại bị chi phối bởi hoàn cảnh thiên nhiên, địa bàn cư trú, phương thức sản xuất, truyền thống lịch sử, tín ngưỡng, chủng tộc, mật mã di truyền... không đâu giống đâu, chưa tính đến sự giao thoa luôn diễn ra giữa các nền văn hoá, đã có ngay từ khi con người bắt đầu biết kết bạn với người, cộng đồng này có nhu cầu tiếp xúc cộng đồng khác. Chính vì vậy, hầu như là việc bất khả khi nếu ai đó có tham vọng vạch ra chuẩn xác những đặc trưng phổ biến mẫu mực có thể dùng tham chiếu mọi sử thi.