Thư kiếm ân cừu lục là một tiểu thuyết võ hiệp của nhà văn Kim Dung, được đăng trên Tân vãn báo của Hồng Kông từ ngày 8 tháng 2 năm 1955 đến ngày 5 tháng 9 năm 1956. Đây là tác phẩm đầu tay trong thể loại tiểu thuyết võ hiệp của nhà văn này mở đầu cho một loạt tác phẩm nổi danh sau này.
“ Hồng Hoa Hội, một bang hội có tổ chức vô cùng rộng lớn với tôn chỉ "phản Thanh phục Minh". Sau khi lão hội chủ chẳng may qua đời, mọi người đều đồng lòng tôn Trần Gia Lạc lên làm hội chủ. Trần Gia Lạc, một bậc tài hoa vô song nhưng thân thế lại vô cùng bí ẩn Tứ đương gia của Hồng Hoa Hội Bôn Lôi Thủ Văn Thái Lai vì mang trong mình một bí mật vô cùng trọng đại nên bị triều đình truy nã ráo riết... Thân thế của Trần Gia Lạc như thế nào và Văn Thái Lai nắm giữ bí mật gì mà lại bị truy tầm gắt gao như vậy? ”
Bối cảnh
Cũng giống như các tác phẩm cùng thể loại khác của mình, Kim Dung đặt câu truyện trong bối cảnh lịch sử cụ thể. Ở đây là vương triều Càn Long nhà Thanh. Mâu thuẫn của nó xoay quanh cuộc đấu tranh giữa hai lực lượng: triều đình Mãn Thanh với lực lượng phản Thanh Hồng Hoa hội và bộ tộc người Hồi chống xâm lược. Câu chuyện được diễn ra sau Lộc đỉnh ký gần 100 năm. Nhan đề Thư kiếm ân cừu lục được lấy từ chuyện Trần Gia Lạc giúp người Hồi đoạt lại Kinh Koran và việc Hoắc Thanh Đồng trao tặng bảo kiếm cho Trần Gia Lạc để báo ơn. Các nhân vật lịch sử như Hoàng đế Càn Long, Triệu Huệ, Hòa Thân, Phúc Khang An, Kỷ Hiểu Lam, Trịnh Bản Kiều... cũng xuất hiện trong tác phẩm này Truyện ca ngợi tình yêu thiết tha trong sáng giữa Trần Gia Lạc con nuôi của Tổng đà chủ Hồng Hoa hội (sau này kế tục địa vị của cha nuôi làm Tổng đà chủ) và Hương Hương công chúa, lòng quả cảm hào hiệp của những anh hùng Hồng Hoa hội và người Hồi yêu nước.
Tóm tắt cốt truyện
Trần Gia Lạc là chàng trai trẻ được tín nhiệm trở thành Tổng đà chủ của Hồng Hoa hội (tức Thiên Địa hội). Tôn chỉ của tổ chức này là phản Thanh phục hồi giang sơn của người Hán. Lãnh đạo của Hồng Hoa hội bao gồm 15 người do Trần Gia Lạc đứng đầu, trong đó Tứ đương gia của Hội là Văn Thái Lai bị vua Càn Long ra lệnh bắt giữ do Văn Thái Lai nắm giữ được bí mật về thân thế của Càn Long. Càn Long vì muốn bảo vệ ngai vàng nên đã phái cao thủ thị vệ trong cung truy sát và bắt giữ Văn Thái Lai. Diễn biến của câu chuyện xoay quanh những nỗ lực của Hồng Hoa hội nhằm giải cứu Văn Thái Lai. Họ tình cờ gặp gỡ một bộ lạc người Hồi do Mộc Trác Luân làm tộc trưởng đang truy đuổi đoàn xe của Trấn Viễn tiêu cục nhằm đoạt lại thánh vật của bộ tộc là một bộ kinh Koran. Trần Gia Lạc đã giúp đỡ họ đoạt lại được thánh kinh và được Hoắc Thanh Đồng, con gái của Mộc Trác Luân trao tặng một thanh bảo kiếm để bày tỏ tình yêu. Thông qua câu chuyện giải cứu Văn Thái Lai, các lãnh đạo của Hồng Hoa hội đã làm quen và kết giao với nhiều vị anh hùng như Chu Trọng Anh ở Thiết Đảm trang cùng Mộc Trác Luân tộc trưởng của người Hồi, dẫn đến chuyện tình của các nhân vật Từ Thiên Hoằng và Chu Ỷ, Dư Đồng và Lý Nguyên Chỉ sau này... Trần Gia Lạc cùng các anh hùng Hồng Hoa hội đi theo dấu vết của đoàn xe hộ tống Văn Thái Lai về Bắc Kinh và họ tìm đến Hàng Châu. Ở Hàng Châu, Trần Gia Lạc tình cờ gặp được vua Càn Long đang cải trang ra ngoài vi hành và thật trùng hợp, họ kết bạn với nhau. Nhưng sau đó hai người biết được thân thế của đối phương nên chuyển sang cảnh giác và nghi ngờ lẫn nhau. Trong chuyến du thuyền trên sông giữa Trần Gia Lạc và Càn Long, các cao thủ thị vệ của Càn Long đã bị các cao thủ Hồng Hoa hội đánh bại thảm hại và Càn Long cảm thấy bị sỉ nhục. Càn Long muốn triệu tập binh lính để tiêu diệt Hồng Hoa hội nhưng thất bại vì thế lực của Hồng Hoa hội tại Hàng Châu quá mạnh. Trần Gia Lạc và Càn Long gặp lại nhau khi Trần Gia Lạc trở về quê nhà Hải Ninh viếng mộ song thân. Khi Trần Gia Lạc gặp Văn Thái Lai trong nhà giam của đề đốc Lý Khả Tú, chàng đã sốc khi biết Càn Long hoàn toàn không phải là người Mãn Châu mà là người Hán. Đáng kinh ngạc hơn, Văn Thái Lai tiết lộ rằng Càn Long chính là anh trai của Trần Gia Lạc, bị Ung Chính bắt đưa vào cung khi còn nhỏ để đánh tráo với con gái của Ung Chính (con trai của Trần Thế Quan cha Trần Gia Lạc và con gái Ung Chính sinh cùng một ngày) trong âm mưu trang giành sự sủng ái của Khang Hy. Sau khi cứu thoát Văn Thái Lai, Trần Gia Lạc và Hồng Hoa hội tổ chức bắt cóc Càn Long mang đến Lục Hòa tháp và ép Càn Long phải thừa nhận thân thế của mình. Trần Gia Lạc đã hứa không tiết lộ bí mật ghê gớm của Càn Long - đổi lại yêu cầu nhà vua phải cùng với Hồng Hoa hội lật đổ sự thống trị của người Mãn đuổi họ ra khỏi giang sơn và khẳng định rằng Càn Long vẫn sẽ ở ngôi hoàng đế nếu thực hiện đại sự phản Mãn phục Hán. Càn Long trong lúc bị uy hiếp đã lập lời thề và được các đương gia của Hồng Hoa hội thả ra. Cùng lúc đó quân Thanh tấn công Hồi Cương, nơi sinh sống của các bộ tộc người Hồi. Trần Gia Lạc đến Hồi Cương để giúp đỡ họ. Tại bộ tộc người Hồi, Trần Gia Lạc gặp lại Hoắc Thanh Đồng và em gái của cô, Kha Tư Lệ, thường được người Hồi gọi là Hương Hương công chúa. Trần Gia Lạc bị thu hút bởi vẻ đẹp thuần khiết của Kha Tư Lệ và yêu cô tha thiết. Tuy nhiên, Trần Gia Lạc đã dần vướng vào một chuyện tình tay ba phức tạp do Hoắc Thanh Đồng cũng yêu Trần Gia Lạc. Trong trận chiến giữa người Hồi và quân Thanh, ban đầu Hoắc Thanh Đồng đã dùng mưu kế tiêu diệt 4 vạn quân Thanh do Triệu Tuệ chỉ huy và bao vây quân Thanh ở sông Hắc Thủy hơn 4 tháng. Nhưng sau đó quân Thanh được tăng viện kéo đến tấn công, lại gặp lúc Hoắc Thanh Đồng lâm bệnh nặng không thể chỉ huy nên toàn bộ quân Hồi bị tiêu diệt, Mộc Trác Luân cùng con trai Hoắc A Y anh dũng hy sinh, còn Kha Tư Lệ bị bắt đưa về Bắc Kinh. Càn Long bị sắc đẹp của Kha Tư Lệ quyến rũ và ra sức ép buộc Kha Tư Lệ phục tùng mình nhưng cô kiên quyết chống cự. Trần Gia Lạc vào hoàng cung và gặp lại Càn Long. Chàng nhắc nhở Càn Long về lời thề phản Mãn phục Hán trên Lục Hòa tháp, và vì quyền lợi chung của quốc gia dân tộc, chàng sẵn sàng hy sinh hạnh phúc của bản thân khi thuyết phục Kha Tư Lệ phục tùng Càn Long. Kha Tư Lệ phát hiện ra rằng Càn Long đã tráo trở bội ước và âm mưu giăng một mẻ lưới bắt gọn các yếu nhân Hồng Hoa hội nhằm giữ kín bí mật thân thế. Đứng trước thử thách nguy hiểm đến tính mạng người yêu và bạn bè, Kha Tư Lệ đã chọn cái chết để báo động cho họ trốn chạy. Hồng Hoa hội tức giận vì Càn Long phản bội lời thề đã tiến hành bao vây tấn công vào hoàng cung, uy hiếp Càn Long và bắt sống đứa con tư sinh của y là Phúc Khang An, dẫn đến một trận chiến đẫm máu. Càn Long đã buộc phải giảng hòa với Hồng Hoa hội, Trần Gia Lạc yêu cầu Càn Long không được trả thù hội chúng và huynh đệ Hồng Hoa hội trong khắp thiên hạ thì mới thả Phúc Khang An về. Sau khi an táng cho Kha Tư Lệ, Trần Gia Lạc cùng Hoắc Thanh Đồng và các anh hùng trong Hồng Hoa hội trở về Hồi Cương để mai danh ẩn tích. Cái chết của Kha Tư Lệ để lại đau thương cho người yêu và người thân. Trần Gia Lạc sau đó chọn một cuộc sống lặng lẽ một mình đến hết đời.
