Trong một thế giới toàn cầu hóa như hiện nay, thật dễ dàng cho một độc giả có thể biết đến và hiểu về một cuốn sách mà mình chưa đọc, chia sẻ những hiểu biết, cảm nhận của mình về một cuốn sách đã đọc. Trên phạm vi quốc tế hiện có nhiều trang website uy tín cho phép bạn đọc có thể xem review về các cuốn sách khác nhau (chủ yếu bằng tiếng Anh). Tại Việt Nam, một quốc gia gần 100 triệu dân, dân số trẻ với lượng lớn người truy cập internet hàng ngày, thực trạng dịch vụ này như thế nào? Bài viết này đề cập tới hiện trạng hệ thống thông tin về Sách, dịch vụ review sách trên thế giới, tại Việt Nam và giới thiệu một số địa chỉ website trong nước cho phép các bạn có niềm đam mê sách có thể thường xuyên tham khảo, chia sẻ niềm yêu thích của mình với mọi người.
- Một số website review sách phạm vi quốc tế
Trên bình diện quốc tế, có nhiều trang web cung cấp các thông tin và cơ sở dữ liệu đồ sộ về một chủ đề, một cuốn sách cho độc giả muốn tham khảo (có nhiều loại ngôn ngữ khác nhau, chủ yếu là tiếng Anh), trong đó có nhiều trang web đã được phát triển từ những năm 30 của thế kỷ XX. Như vậy, dịch vụ review sách đã rất phát triển ở châu Âu, châu Mỹ trong nhiều năm. Hiện nay, một số tên tuổi lớn về loại hình dịch vụ này bao gồm:
Booklikes.com – blog cho những người yêu sách
Booklikes.com được thành lập vào năm 2013, chỉ với 3 năm hoạt động tới năm 2016, booklikes đã vươn lên trở thành một trong những website review sách tốt nhất Thế Giới. Điểm đặc biệt của website này là cung cấp cho bạn nguồn dữ liệu lớn về đánh giá nội dung sách dựa vào các bài viết của người đọc đồng thời là tác giả/blogger trên website này. Website cung cấp rất nhiều thể loại sách đảm bảo phù hợp phạm vi độc giả lớn. Đây là website uy tín và hữu ích bạn nên ghé qua trước khi quyết định mua bất cứ cuốn sách nào.
Goodreads.com – nơi kết nối những người thích đọc
Sách không chỉ để đọc mà còn để khoe – đó chính là tôn chỉ hoạt động của Goodreads. Goodreads là một mạng xã hội về sách nơi bạn có thể tìm kiếm sách theo tên sách hoặc tác giả. Đồng thời goodreads cũng sẽ gợi ý cho bạn thông tin về những cuốn sách cùng tác giả, cùng thể loại với cuốn sách bạn đang tìm kiếm. Là một mạng xã hội nên bạn có thể kết nối với những người có cùng sở thích và tham gia vào những nhóm cùng đọc sách trên goodreads. Và hơn hết, goodreads cho phép hiển thị những đánh giá của người đọc ngay dưới mỗi cuốn sách theo thang điểm 1-5 và những nhận xét, cảm nhận của người đọc về cuốn sách, bạn có thể đặt bất cứ câu hỏi nào mà bạn băn khoăn những người đọc trước sẽ giải đáp giúp bạn.
NPR.org – sự chuyên nghiệp đến từ những chuyên gia
NPR là một đài phát thanh online miễn phí của Mỹ với rất nhiều chương trình về kinh tế-xã hội, văn hóa-chính trị. Phải kể đến một mục rất hay của đài NPR đó là mục review sách. Những cuốn sách được review trên NPR là những cuốn sách rất đáng đọc, bestseller ở đủ các thể loại. Người viết review sách là những chuyên gia trong ngành, những blogger hay những cây viết uy tín. Bên cạnh đó PPR review còn cung cấp cho bạn nhưng đoạn audio ngắn giúp bạn nghe trong khi làm một việc khác.
Kirkus Reviews.com – lịch sử lâu đời
Được thanh lập vào năm 1933 bởi nhà sáng lập cùng tên, Kirkus Reviews đã có thâm niên trong việc review về chất lượng những cuốn sách để cung cấp cho các chuyên gia. Sau đó, website được mở rộng ra để đáp ứng như cầu của nhiều độc giả hơn. Đặc biệt webiste còn có giải thưởng trao cho các tác giả danh giá hàng đầu Thế Giới.
https://www.kirkusreviews.com/
Lithub.com- thư viện sách online khổng lồ
LiteraryHub là một website hoạt động đều đặn, các bài viết về sách được đăng tải hàng ngày. Không chỉ review về sách, website cung cấp nhưng tin tức văn chương, xuất bản, lời phê binh sâu săc. Đây là tài nguyên hữu ích cho bạn để trau dồi thêm kiến thức.
2. Review Sách tại Việt Nam
“Review Sách” hay Điểm sách là gì? Hiểu ngắn gọn thì đó là giới thiệu cùng với lời đánh giá ngắn gọn và tổng quát về nội dung cũng như hình thức một cuốn sách.
Tại Việt Nam hiện nay cũng có nhiều trang web được xây dựng nhằm mục đích tạo sân chơi cho các bạn yêu sách, trong đó, nội dung Điểm sách là không thể thiếu. Tuy nhiên, hầu hết các website chủ yếu do các bạn đọc/tác giả chia sẻ quan điểm và các góc nhìn khác nhau về một cuốn sách, còn ít các trang web review sách chuyên sâu như các ý kiến của chuyên gia, nhà phê bình… (thường có trong các buổi tọa đàm hoặc website của nhà xuất bản). Mặc dù vậy, các website này bước đầu đã đạt được sự thành công khi thu hút hàng vạn độc giả trên mạng internet (tramdoc.vn; reviewsach.net…). Đặc điểm chung của các website này là được Việt hóa, trình bày đẹp mắt, các bài viết phong phú, cập nhật liên tục hàng ngày, có link trực tiếp qua Facebook, tạo được cộng đồng đông đảo bạn đọc trẻ ưa chuộng. Phần sau đây sẽ giới thiệu về các website và cộng đồng Review Sách tại Việt Nam
a) Một số website
Trạm đọc – Website Review Sách công phu, hướng độc giả
Được sáng lập bởi những bạn trẻ thế hệ 9X có chung niềm đam mê với sách đến từ rất nhiều ngành nghề khác nhau nên các bài viết review về sách rất phong phú, đa dạng. Mục tiêu hoạt động của Trạm là cầu nối gắn kết giữa nhà xuất bản và người đọc, cung cấp địa chỉ tra cứu, tìm kiếm sách. Trạm đọc không chỉ là nơi dừng chân mà còn là nơi lan tỏa đam mê đọc. Đây là website được thiết kế hướng độc giả, tạo điều kiện tốt nhất cho độc giả trong các chuyên mục Đọc lướt, điểm sách, tủ sách, phong cách đọc… tạo cảm giác mới mẻ, trẻ trung.
Một điểm cần lưu ý của website này là Không thấy tiêu đề hay Slogan, Sứ mệnh của nhóm thành lập hay mục tiêu của nhóm hiển thị trên website. Nếu cải thiện được điều này, sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa và phát triển hơn cho website trong tương lai.
Reviewsach – Website hiện đại, chú trọng nội dung sách
Reviewsach cũng được sáng lập bởi các bạn trẻ yêu sách. Những bài viết trên trang chú trọng về nội dung nhiều hơn. Website được thiết kế bắt mắt, review các đầu sách có chất lượng ở nhiều thể loại từ trinh thám tới văn học, kinh tế, tuy nhiên, các mảng sách văn hóa, lịch sử, địa lý còn thiếu vắng. Cũng tương tự như Trạm đọc, website Reviewsach không hiển thị slogan của nhóm tại trang chủ mà đâu đó trong phần Tuyển dụng mới thấy đề cập. Các bạn đọc trẻ có thể tìm thấy nhiều phần Điểm sách
Bookhunterclub.com – Hội của những kẻ săn sách
Book Hunter là cộng đồng hỗ trợ học thuật và sáng tạo được thành lập vào ngày 20/11/2011. Các hoạt động của Book Hunter nhằm giới thiệu kiến thức, tuyển chọn sách hay và kích thích lòng ham mê hiểu biết trong giới trẻ đồng thời hỗ trợ các trí thức và văn nghệ sĩ. Có lẽ vì website chuyên review về những thể loại khá kén người đọc như “chính trị luận”, “tôn giáo – thần thoại”,..nên không được phổ biến rộng rãi. Tuy nhiên, đánh giá về chiều sâu chất lượng thì đây là website bạn không nên bỏ qua. Website tập trung về những mảng khá “khó nuốt” nhưng chắc chắn sẽ mở rộng kiến thức cho bạn rất nhiều.
Đây là website được tổ chức tốt với khẩu hiệu, phương châm, điều lệ hoạt động rõ ràng; thiết kế website bắt mắt gồm hai phần là giới thiệu văn học văn hóa đương đại thế giới và thị trường Sách Việt Nam, với mỗi bài viết được phát triển theo chiều sâu với nhiều lớp thông tin kết nối tác phẩm với quá khứ, hiện tại và các nhóm tác phẩm liên quan. Các tác phẩm được Review bởi các học giả, người yêu sách có trình độ chuyên môn sâu về các lĩnh vực review, do đó, đây sẽ là website có tiềm năng phát triển mạnh trong tương lai.
Sách hay – Dự án Khuyến đọc Sách hay
Website được phát triển trong khuôn khổ Dự án Khuyến đọc Sách hay. Ra đời vào năm 2007, Sách Hay là một dự án văn hóa giáo dục phi lợi nhuận, do các đồng sự tâm huyết với dân trí cùng Trường PACE phối hợp sáng lập. Và kể từ năm 2012, Dự án Sách Hay được điều hành bởi Viện IRED – một viện nghiên cứu độc lập và phi lợi nhuận hoạt động vì một nền giáo dục khai minh. Website tạo ra một không gian để chọn lọc, lưu giữ và lan tỏa tri thức, không gian để gắn kết những bậc thức giả – những người đang định hình nền tri thức Việt Nam với những người làm sách, và các độc giả.
Đây thực sự là một cổng thông tin hai chiều lớn giữa những người làm về sách và độc giả với Giải thưởng Sách hay – Tôn vinh sách (giải thưởng “dân lập”), các chương trình trao tặng, trao đổi sách hay, quyên góp sách cho vùng cao… kết nối giữa những chương trình vì vùng cao thông qua tủ sách tình thương, thư viện nhỏ. Các độc giả cũng tìm được phần Điểm sách hay tại website này, có nhiều mục thông tin hữu ích độc giả có thể tìm đọc trên website này để nâng cao sự hiểu biết về thế giới sách trong và ngoài nước.
Và còn nhiều trang web nữa có liên quan tới Review sách, các bạn có thể tìm đọc theo các link sau:
b) Một số cộng đồng sách
Bình thư quán – Bàn về sách
Đây là một thư quán online trên facebook, được sáng lập bởi nhóm bạn có niềm đam mê sách và đã từng đọc hàng vạn cuốn sách khác nhau, trong nhóm có nhiều anh chị lớn tuổi có sở thích sưu tập sách độc đáo. Hiện nay Bình Thư quán có hơn 3 vạn thành viên từ Bắc vào Nam, admin là bạn Trang Đào. Bình Thư quán là nơi kết nối, chia sẻ thông tin về Sách của các độc giả về nhiều lĩnh vực Sách, cả sách mới, sách cũ nhiều thể loại. Các độc giả có thể khoe sách quý hiếm, thư viện sách gia đình, hỏi và nhờ tư vấn các nội dung sách, trao đổi, chuyển nhượng sách cho nhau, Offline giao lưu, tất tần tật các vấn đề về sách và qua đó kết bạn khắp nơi.
https://www.facebook.com/groups/binhthuquanbtq/
Hội yêu sách
Hội yêu sách là sân chơi để các bạn yêu sách giao lưu, chia sẻ những vấn đề liên quan tới sách truyện. Hoạt động tương tự như Bình Thư Quán, số lượng thành viên khoảng 01 vạn độc giả, admin là bạn Đỗ Nguyệt Nguyệt. Hầu hết các thành viên của Hội yêu sách đều tham gia Bình Thư Quán và một số cộng đồng khác. Điểm đặc biệt của Hội yêu sách là thường xuyên có chia sẻ thông tin về các hội sách sắp diễn ra, các chương trình khuyến mại, các thẻ chia sẻ, giảm giá sách, bài review sách được cập nhật liên tục.
https://www.facebook.com/groups/hoiyeusachtn/
Diễn đàn sách xưa – Bảo tồn văn hóa Việt
Đây là diễn đàn đúng nghĩa, với tất tần tật những thứ từ ngày xửa ngày xưa, tới ngày nảy ngày nay về sách.
Diễn đàn được xây dựng trên nền tảng phần mềm mã nguồn mở, cho phép các thành viên kết nối với nhau để thảo luận về các chủ đề trong cuộc sống được định hướng sẵn bởi Ban quản trị, phần mềm hoạt động một cách thông mình và mang tính tổ chức cao. Các thành viên của diễn đàn thì gồm những cây cao bóng cả trong ngành Sách, các nhà sưu tập, các nhà bán sách chuyên nghiệp, nghiệp dư tới người chơi sách, đọc sách, độc giả. Diễn đàn đã hoạt động trong thời gian dài, hiện nay hạn chế thành viên đăng ký mới. Tuy nhiên, các thông tin về sách xưa, sách xuất bản trước 1975 trong Nam hay ngoai Bắc, về nguồn sách… đều có thể tìm thấy tại Diễn đàn.
http://sachxua.net/forum/index.php
Như vậy, với việc giới thiệu qua các website chuyên Review sách phạm vi quốc tế và tại Việt Nam, có thể nói dịch vụ Review Sách hiện nay cũng đã bắt đầu phát triển tại Việt Nam với phương châm kết nối các độc giả với nhau và phát triển văn hóa đọc, trong đó có một số mô hình tự phát dựa trên niềm yêu thích của mỗi độc giả để cùng xây dựng trang web, một số mô hình có tổ chức với phương châm, chiến lược phát triển cụ thể. Tuy nhiên, hầu hết các mô hình đều gặp khó khăn về vấn đề nguồn lực (con người, kinh phí) để duy trì hoạt động và phát triển.
Kết luận
Trong khuôn khổ bài viết chưa phản ánh đầy đủ những khó khăn của việc phát triển dịch vụ này cũng như chưa đề ra được giải pháp phù hợp. Các bạn đọc có thể biết tới các trang web hoặc cộng đồng sách hiện nay và tìm được cho mình các thông tin hữu ích là một phần thành công của bài viết.
@ Bài viết này là ý kiến riêng của SÁCH CŨ GIA ĐÌNH, với mục đích chính là giới thiệu tới quý Độc giả các website hữu ích.
Mong nhận được sự quan tâm, chia sẻ thêm thông tin từ các bạn đọc, Độc giả gần xa để cùng có những thông tin tốt nhất về Sách.
Tin bài: SÁCH CŨ GIA ĐÌNH, 22/03/2019