Chiến tranh Việt Nam, được và mất

Chiến tranh ở Việt Nam là cuộc chiến dài nhất trong lịch sử nước Mỹ. Các đơn vị bộ binh đã ở Việt Nam trong tám năm dài. Tính chung, sự can thiệp của người Mỹ ở Đông Nam á đã kéo dài 15 năm. Trong suốt thời gian này, hơn 50.000 lính Mỹ bị chết và khoảng 300.000 bị thương, con số này không thấm gì so với mất mát bên phía người Việt. Quân ngụy, đồng minh của Mỹ, có hơn 200.000 binh lính bị chết; miền Bắc mất hơn 900.000. Ước chừng hơn 1.000.000 dân thường bị chết và nhiều vùng ở Đông Nam á bị tàn phá; ngày hôm nay, trẻ em Việt Nam còn bị những khuyết tật cơ thể khủng khiếp khi sinh ra do hậu quả trực tiếp của việc người Mỹ sử dụng các loại chất độc hoá học trong thời kỳ chiến tranh. Trong khi phía Mỹ không bị tổn thương về mặt thể xác thì sự huỷ hoại về mặt tâm lý phải gánh chịu không thể tính toán hết. Việt Nam là cuộc chiến tranh đầu tiên mà Mỹ thất bại trong việc giành chiến thắng, và đã đẩy đất nước Mỹ đến những phân rẽ cay đắng. Rất nhiều người trong số 2.700.000 lính Mỹ phục vụ ở Việt Nam đã phải gánh chịu những chấn thương tâm lý trong nhiều thập kỷ, và nước Mỹ buộc phải chấp nhận một điều rằng dù với tất cả sức mạnh và sự ưu việt về kỹ thuật của mình, họ vẫn không thể đánh bại một đối thủ tuy nhỏ bé nhưng đầy quyết tâm. Bây giờ cũng còn quá sớm để nói rằng nước Mỹ đã ghi nhớ được bài học hay chưa nhưng dẫu sao cũng đã 30 năm trôi qua kể từ khi quân đội Mỹ rút khỏi Việt Nam.

Nigel Cawthorne